Flexibiliteit vereist een verandering van perspectief

Mensen

Onze werkomgeving verandert snel: in technologisch, ruimtelijk, organisatorisch en communicatief opzicht. De experts Thorsten Petersson en Johannes Schartau leggen uit hoe de lijmspecialist tesa deze structurele verandering aanpakt en of agile werken de sleutel tot de toekomst is.

Text Jan Schütte
thorsten
Thorsten Petersson is hoofd van Collaboration & Change in het Digital Development Office (DDO) bij tesa.
johannes
Johannes Schartau werkt als externe consultant voor het bedrijf Holisticon in opdracht van de DDO en is een tesa-contactpersoon voor alle vragen over agile werken.

De hele wereld heeft het over “agility”. Wat vinden mensen ervan?

Schartau: Op dit moment is er nauwelijks een meer polariserende term. Sommigen associëren het met een nieuwe, ontspannen manier van werken, met post-it notes en zitzakken. Anderen zijn moe van het woord en zijn verward of gefrustreerd omdat niemand hen kan vertellen wat ze moeten doen - behalve dat alles anders moet zijn. Een veel voorkomende misvatting is dat vandaag de dag iedereen agile moet werken.

Wat betekent “agile” nu echt?

Schartau: Ten eerste is het een verandering van perspectief. Terwijl de traditionele werkstructuren gericht zijn op het optimaliseren van de efficiëntie en de kosten, draait het bij “agile” om flexibiliteit en aanpasbaarheid. De basishouding is: We weten heel weinig en moeten daarom snel leren. Het voortdurend integreren van nieuwe informatie in processen is een essentiële eigenschap. Dit verandert ook de definitie van succes: Het gaat niet om het uitvoeren van strakke plannen, maar om het bereiken van bepaalde effecten.

Het voortdurend integreren van nieuwe informatie in processen is een essentiële eigenschap.
Johannes Schartau

Holisticon

Dit klinkt niet echt als de typisch Duitse werkcultuur …

Petersson: Dat is zeker waar. De Duitse manier is meer veiligheidsgericht en meestal georganiseerd in silo's. In een agile omgeving, als onderdeel van een klein team, neemt de individuele medewerker aanzienlijk meer verantwoordelijkheid op zich voor het proces. Dit werkt echter alleen als je niet betrokken bent bij 19 andere projecten.  

 

Schartau: Bovendien vereist agility de vreugde van het experimenteren en de moed om fouten te maken. In dit opzicht zijn landen als de VS of Nederland ons ver vooruit.

Agile methoden
Het scheiden van methodologische en vakspecifieke aspecten en de mogelijkheid om “anders” te werken in een klein team resulteerde in 60 prototypes in slechts tien weken in één tesa-project.

Sinds wanneer, en waarom, is agile werken een thema bij tesa?

Petersson: Het onderwerp staat al ongeveer twee jaar op de agenda en komt vooral tot uiting in ons innovatie-initiatief op het gebied van onderzoek en ontwikkeling en in onze digitale strategie. Achtergrond: Digitalisering verhoogt de complexiteit en verandert onze omgeving zo sterk en voortdurend dat we onze werkpraktijken moeten aanpassen om innovatief en concurrerend te blijven. Het gaat niet alleen om het gebruik van nieuwe methoden, maar vooral om welke houding, cultuur en leiderschap we nodig hebben voor een toekomstgerichte manier van werken. Expliciet kan dit dan weer leiden tot zeer praktische zaken: nieuwe ruimteconcepten, nieuwe softwaretools of organisatiestructuren, nieuwe rollen of samenwerkingsmodellen. Vandaag de dag wordt veel hiervan vaak samengevat onder de term Nieuw Werk.

 

Schartau: Precies, door digitalisering neemt de snelheid toe, alles wordt in een netwerk ondergebracht. Je kunt merken dat kleine bedrijven veel sneller grote effecten kunnen bereiken omdat ze wendbaar zijn. Als groot bedrijf moet ik in staat zijn om op deze potentiële bedreiging te reageren. Naar mijn inzicht gaat tesa deze uitdaging openlijk en bewust aan.

“Digitalisering verhoogt de complexiteit en verandert onze omgeving zo sterk en voortdurend dat we onze werkpraktijken moeten aanpassen om innovatief en concurrerend te blijven.”
Thorsten Petersson

Digital Development Office tesa SE

Petersson: Op sommige gebieden werken we al strikt in agile opstellingen, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van het web. Op andere gebieden benaderen we agile principes en methoden binnen zogenaamde pilots. Dit zijn duidelijk gedefinieerde experimenteerruimtes waar we willen leren wanneer we welke set van methoden moeten gebruiken en welke organisatorische uitdagingen onderweg moeten worden opgelost.

 

Schartau: Daarbij komen we er misschien zelfs achter dat het allemaal draait om het optimaliseren van bestaande producten of succesvolle processen. Ik hoef dus niets neer te halen met een flexibele instelling, want wendbaarheid is geen doel op zich!

Innovatieproces
Innovation Project Process Manager Markus Wintermeyer zit verschillende projectvergaderingen voor in de rol van “agile scrum master.”

Wendbaarheid is blijkbaar vooral effectief als er een hoge druk is om te vernieuwen.

Petersson: Ja, die ervaring hebben we opgedaan. Over het algemeen gaat het erom snel meetbare vooruitgang te boeken en meer te leren. Vooral in situaties waarin je het probleem heel precies kunt schetsen, maar niet veel weet over mogelijke oplossingen. Verder zien we dat op het gebied van productinnovatie of -ontwikkeling een nauwere interactie met klanten en een betere interne cross-functionele samenwerking nodig is. Agile benaderingen zijn hiervoor ideaal.

Welke agile methoden worden er gebruikt?

Schartau: Het meest populaire framework – ook bij tesa – is Scrum, gevolgd door Kanban, en Lean Startup. Design Thinking werkt op een vergelijkbare manier, maar is niet officieel een agile methode. Onze taak als interne consultant is om teams of afdelingen te adviseren bij het kiezen van de juiste methode, altijd op basis van een nauwkeurige probleemanalyse.

 

Hartelijk dank voor je tijd!

Agile werken vindt zijn oorsprong in het “Manifest voor Agile Software Development” (2001). In de loop van de tijd zijn er veel methoden vastgesteld. Een overzicht van drie veelgebruikte methodes.

1. Scrum

scrum

Een van de meest populaire methodes is Scrum, dat zijn oorsprong vindt in de IT-sector. Het framework is gebaseerd op de aanpak dat een project niet volledig van A tot Z is voorgeprogrammeerd, maar in herhaalde feedback loops (Sprints) loopt. Als een Sprint voorbij is, wordt het afgewerkte deelproduct geleverd, gecontroleerd en verder ontwikkeld in de volgende Sprint.

 

Meer informatie: scrumguides.org / scrum-master.de / agiles-projektmanagement.org

2. Kanban

kanban_tesa

"te doen" – "in uitvoering" – "gedaan": Dit zijn de klassieke categorieën van Kanban (Japans voor: signaalkaart), een methode ontwikkeld door de autofabrikant Toyota in de jaren vijftig. Het doel van de methode - die gebaseerd is op visualisatie en vandaag de dag ver buiten de grenzen van de auto-industrie wordt gebruikt - is een optimale beheersing van de productieprocessen. Zelfs projecten kunnen gemakkelijk worden beheerd dankzij deze aanpak die gebaseerd is op kleine stappen. 

 

Meer informatie: projektmanagement-definitionen.de / it-agile.de

3. Lean Startup

mvp

Deze methode draait om de slanke structuur van een succesvol bedrijf (binnen het bedrijf). Door het product of de dienst vroegtijdig op de markt te brengen – aangeduid als Minimum Viable Product (MVP) – is deze methode gebaseerd op een kortere planningstijd en al doende leren. Een belangrijk voorbeeld is de oprichting van het bedrijf Dropbox.

 

Meer informatie: gruenderkueche.de / startplatz.de