Neden aynı yapışkan bant farklı yüzeylere eşit güçte yapışmaz? Bu tamamen yüzey enerjisi ve yüzey gerilimi ile ilgilidir! Mürekkep testi ve gerekli bilgiler, yapıştırıcının bir yüzeye ne kadar iyi tutunup yapıştığını anlamanıza yardımcı olacaktır.
Geleceği bir Mürekkep Topuyla Nasıl Görebilirsiniz?
Test yöntemleri ve araştırma
Yüzey gerilimi, yapışkan bandın yüzeye ne kadar sıkı yapıştığını belirler. “Mürekkep testi” bunu gösterir.
Su moleküllerinin yüzey gerilimi
Yüzeyler: Gerilim ve Enerji
Yüzey gerilimi ve yüzey enerjisi iki farklı öğedir. Bunu çok kolay bir şekilde canlandırabilirsiniz: Bir sıvı içerisinde moleküller her yöne hareket eder; moleküller arası güçler birbirlerini tamamen nötralize eder. Bu durum bir yüzey üzerinde farklıdır: burada, moleküller arası güçler yukarıdan devreye girer; moleküller içeriye, sıvının içine hareket eder.
Dış kısımda, yüzey gerilimi tarafından hava içinde birlikte tutulan bir “zar” oluşturur. Sıvıların yüzeylerini olabildiğince küçük tutmak istemelerinin sebebi yüzey gerilimidir. Bu yüzden mürekkep damlaları mükemmel biçimde top şekli alırlar. Buna karşın yüzey enerjisi, yeni bir yüzey oluşturacak şekilde bağları kırmak amacıyla gereken enerji miktarıdır. Her iki terim de sıklıkla sıvılar için eş anlamlı olarak kullanılır.
Düşük enerjili yüzeylerde, sıvılar top biçiminde kalır. Yüksek enerjili yüzeylerde, sıvılar eşit şekilde dağılır, yani: buraları bantlamak için iyi bir yerdir.
Yüksek Enerji, Sağlam Bağ
Malzemenin yüzey enerjisi, yapışkan bandın ona ne kadar iyi yapışacağına karar verir. Aşağıdaki bilgi prensip gereği uygulanır: Bir malzemenin yüzey enerjisi ne kadar fazlaysa, yapışkan bant veya yapıştırıcı ona o kadar iyi yapışacaktır. Çünkü yüksek yüzey enerjisi, yapıştırıcının yeni bir yüzeyi hızlı bir şekilde oluşturabilmesini ve yüzey üzerinde geniş bir şekilde akabilmesini sağlar. Mürekkep testi, yüzey enerjisi ölçümünde basit bir “numaradır”. Basit olduğu kadar kesindir de: Yüksek yüzey enerjili yüzeylerde, mürekkep eşit şekilde dağılır; dolayısıyla yapıştırıcı bunlara daha kolay yapışacaktır. Düşük yüzey enerjisine sahip yüzeyler olması durumunda, mürekkep bir top olarak kalacak ve akıp gidecektir. Yapıştırıcı bu yüzeylere iyi şekilde yapışmaz.
Mürekkep Topunda Bir Zirve
Mürekkep topuyla geleceği şu şekilde görebilirsiniz: Eğer bağlanılacak yüzeyin özelliklerinden tamamen emin değilseniz yüzey geriliminin ölçülmesi size yardımcı olur. Bu test hızlı ve kolay bir şekilde yapılabildiği için bu gibi durumlarda yüzey gerilimi mürekkep testi güvenilir bir araçtır. En iyi yönü: evde de zorlukla karşılaşmadan yüzey gerilimini ölçebilirsiniz. Yalnızca yüzeye birkaç damla mürekkep damlatmanız ve damlaların bir biçim almasını veya dağılmasını izlemeniz gerekir. Çünkü yapıştırıcı da aynı şekilde davranacaktır: yüzey üzerinde geniş bir şekilde akar veya akmaz.
En İyi Nereye Yapıştırılır?
Plastik gibi düşük enerjili yüzeylere yapışma zordur, mürekkep damlaları yüzeyden akıp gidecektir. Aynısı yapıştırıcı için geçerlidir. Örneğin sentetik gibi düşük enerjili yüzeyler özel bir zorluk derecesindedir. Daha az uygun bir yapışkan bant seçerseniz, daha kolay soyulacaktır. Zayıf yapışma özelliklerine sahip zor yüzeyler olarak polietilen(PE), polistiren (PS), politetrafloroetilen (PTFE), polipropilen (PP), silikon veya toz boya kaplamalar sayılabilir.
Aksine, yüksek enerjili malzemeler de mevcuttur. Yapıştırıcılar bunlara çok iyi derecede yapışır. Yapıştırıcı, yüzey üzerinde geniş ve eşit bir şekilde dağılır. Yüksek enerjili yüzeyler çelik, alüminyum, polivinil klorür (PVC) ve polikarbonatı (PC) kapsar. Yapıştırıcılar bunlara oldukça kolay ve güvenilir bir şekilde yapışır.
Ancak düşük yüzey gerilimli yüzeylere yapıştırıcı uygulamak isteyen kişiler için de çözümler bulunur. Oluşan yapıştırıcı bağ için ölçümün sonucu kritik değildir. Yüzey gerilimi astarla oldukça kolay bir şekilde değiştirilebilir. Astar, yüzey enerjisini kimyasal olarak artırır ve yapıştırıcının iyi bir şekilde yapışabilmesini sağlar. Yeri gelmişken: bir yüzeyi temizleyerek ve yağını gidererek sıklıkla mucizeler yaratılır. Yüzey enerjisi ayrıca burada da değişir.
Şekli İyi Değil mi? Harika!
Özünde, yüzey gerilimi mürekkep testi size hepsinden öte bir şey söyler: Eğer yapıştırıcı olabildiğince çabuk şekilde mikroskobik olarak ufak toplar haline gelmek istemiyorsa, eğer iyi yayılıyorsa ve yapışkan bantta “tamamen yuvarlak” değilse, o zaman yapıştırılacak yüzey için en iyi ortağı buldunuz demektir.
